Η Javascript πρέπει να είναι ενεργοποιημένη για να συνεχίσετε!

Εκθέσεις Ανασκαφών

Έκθεση 2020

07-12-2020 13:14

Στόχο των ανασκαφικών εργασιών κατά το 2020 αποτέλεσε η διερεύνηση της υπόθεσης, ότι στη νότια πλαγιά του λόφου της Αγ. Κυριακής, κοντά στην γωνία που σχηματίζει ο μνημειακός αρχαϊκός περίβολος, υπήρξε μια είσοδος στο ιερό. Ο εν λόγω χώρος, είχε μερικώς ανασκαφεί και στο παρελθόν από τον E. Buschor [E. Buschor, AM 52 (1927), 30-31, εικ. 15, 16] δίχως, ωστόσο, να προκύψουν στοιχεία για την ερμηνεία αυτού του σημείου. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν εργασίες στη δυτική πλαγιά του λόφου και συγκεκριμένα στη μακρόστενη κατασκευή που αποκαλύφθηκε στο νότιο μισό του αρχαϊκού περιβόλου κατά τις εργασίες των ετών 2016 και 2017. Η παρέμβαση εδώ, αποσκοπούσε στην αφαίρεση ενός ισχυρού στρώματος από κεραμίδες οροφής, οι οποίες αρχικά θεωρήθηκε ότι προέρχονταν από την στέγη αυτής της κατασκευής. 

Ειδικότερα, σε όλη την έκταση της υπό διερεύνηση περιοχής στη νότια πλαγιά του λόφου, αποκαλύφθηκε ο επίπεδος φυσικός βράχος της κιμηλιάς ο οποίος παρουσιάζει κλίση ακολουθώντας την κατωφέρεια του υψώματος από βορρά προς νότο. Η επίχωση ήταν διαταραγμένη και αποτελούταν από χώματα αναμοχλευμένα τα οποία εμπεριείχαν ευρήματα διαφόρων εποχών, από τα προϊστορικά έως και τα βυζαντινά χρόνια. Επί της επιφάνειας της κιμηλιάς εντοπίστηκαν σωροί αδρών λίθων μεσαίου και μεγάλου μεγέθους, και το τμήμα θεμελίωσης ενός τοίχου της Βυζαντινής περιόδου, το οποίο αναφέρεται και στη δημοσίευση του Ε. Buschor [E. Buschor, AM 52 (1927), 30-31, εικ. 15, 16]. Η κατασκευή, διαστάσεων 1,33 x 1,80 μ., αποτελείτε από αργούς λίθους μικρού και μεσαίου μεγέθους με θραύσματα κεραμίδων ανάμεσα τους και σαθρό κονίαμα ως συνδετικό υλικό. Δυστυχώς, λείπει κάθε στοιχείο που θα μπορούσε να επιτρέψει μια ερμηνεία και ένταξη του τμήματος σε ένα ευρύτερο σύνολο. Στη ΒΔ παρειά του χώρου αποκαλύφθηκε στενή ζώνη βοτσαλωτής επιφάνειας, επί του φυσικού βράχου, όμοια με αυτή που είχε αποκαλυφθεί δυτικότερα, κατά τις προγενέστερες εργασίες στην ευρύτερη περιοχή. 

Από την αφαίρεση της διαταραγμένης επίχωσης, πάχους περίπου 0,50μ., σε αυτό τον χώρο δίχως αρχιτεκτονικό ή μνημειακό πλαίσιο, περισυλλέχθηκε σημαντική ποσότητα κεραμικής, αφού καταμετρήθηκαν περίπου 9500 όστρακα διαφόρων περιόδων με το μεγαλύτερο μέρος αυτής να ανήκει στους γεωμετρικούς χρόνους. Από τις πρωϊμότερες φάσεις ξεχωρίζουν θραύσματα από χειροποίητα αγγεία της πρωτοελλαδικής περιόδου με εγχάρακτη διακόσμηση ιχθυάκανθας, καθώς και τμήματα μυκηναϊκών ειδωλίων τύπου Ψ και ζωόμορφων αναθημάτων της ίδιας περιόδου. Τα όστρακα της γεωμετρικής εποχής φέρουν γνώριμα μοτίβα, όπως ομόκεντροι κύκλοι, κυματιστές ταινίες, διακόσμηση ορθογώνιου πλέγματος, κλπ, ενώ διακρίνονται τμήματα από αγγεία της ύστερης γεωμετρικής περιόδου με παράσταση ανθρώπινων μορφών ή πτηνών. Από το χώρο περισυλλέχθηκαν επίσης ακέραιοι και αποσπασματικοί αρύβαλλοι της αρχαϊκής περιόδου -αρκετοί μικρογραφικοί-, με χαρακτηριστικότερο το στόμιο ενός κορινθιακού αλάβαστρου με ορατά ίχνη εγχάρακτης παράστασης ζώου, μέρη ενσφράγιστων-ενεπίγραφων κεραμίδων και θραύσματα χάλκινων αντικειμένων (ελάσματα, κοσμήματα, μολύβδινο στεφάνι κ.ά.).

Βάσει των αποτελεσμάτων της έρευνας, η αρχική υπόθεση ότι στη νότια πλαγιά του λόφου διαμορφωνόταν βαθμιδωτή είσοδος για την άνοδο προς το ιερό δεν μπορεί πλέον να υποστηριχθεί, καθώς δεν τεκμηριώνεται ανασκαφικά. Βέβαιο είναι, εντούτοις, ότι τον χώρο όριζε προς νότο ένας περίβολος, που λειτουργούσε παράλληλα και ως ανάλημμα, κατά την ύστερη γεωμετρική εποχή και τα πρώιμα αρχαϊκά χρόνια. Κατά τη διάρκεια του 6ου αι. π.Χ., οι λατρευτικές πρακτικές που λάμβαναν χώρα στο ιερό, μεταφέρθηκαν και εκτός του γεωμετρικού περιβόλου, όπως μαρτυρεί και το πλήθος των μικκύλων αγγείων και λοιπών αναθημάτων που βρέθηκαν κατά μήκος του μετώπου του προς νότο, κατά τις ανασκαφικές εργασίες του προηγούμενου έτους. 

Κατά την αφαίρεση του στρώματος από θραύσματα των κεραμίδων στέγης στη δυτική πλαγιά του λόφου, εντός του χώρου που αρχικά είχε ερμηνευθεί ως ορθογώνιο αποθηκευτικό οικοδόμημα νότια των ρωμαϊκών οικοδομημάτων και κατά μήκος του περιβόλου της δυτικής πλαγιάς, διαπιστώθηκε ότι τα θραύσματα διατάσσονταν σε δύο επάλληλες σειρές, διαμορφώνοντας ένα ιδιαίτερα παχύ στρώμα, ύψους περίπου 0,60μ. Η ανώτερη και περιεκτικότερη στρώση συνίσταται από μεγαλύτερου μεγέθους και καλύτερες ποιοτικά κεραμίδες, σε σχέση με τις προχειρότερες του δεύτερου, λεπτότερου στρώματος. Κάτω από αυτό και σε όλη την έκταση της κατασκευής, αποκαλύφθηκε στρώμα με αργούς λίθους μεσαίου μεγέθους, το οποίο είχε δημιουργηθεί για τη συγκράτηση του βάρους των ανωτέρω εναποθέσεων με τις κεραμίδες. Η αφαίρεση των λίθων έφερε στο φως μια μακρόστενη αύλακα πλάτους 0,64μ. και μήκους 7,70μ. εντός του φυσικού κροκαλοπαγούς δαπέδου, η οποία διατρέχει όλη την κατασκευή με κατεύθυνση από βορρά προς νότο. Από τις εργασίες συγκεντρώθηκαν περίπου 3000 θραύσματα κυρίως από λακωνικού τύπου κυρτούς καλυπτήρες και στρωτήρες, καθώς και λίγους επίπεδους στρωτήρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο οι κεραμίδες στέγης, όσο και τα θραύσματα κεραμικής που συλλέχθηκαν χρονολογούνται μεταξύ του 6ου και του 9ου αιώνα μ.Χ. Πρόκειται στην πλειοψηφία τους για κεραμίδες που είναι διακοσμημένες με εμπίεστες «δαχτυλιές» και τμήματα από αποθηκευτικά αγγεία, κυρίως οξυπύθμενους αμφορείς, τα οποία φέρουν εγχάρακτη κτενωτή διακόσμηση. Τέλος, από τις επιχώσεις περισυλλέχθηκαν και αρκετά οστά ζώων, ποσότητα θραυσμάτων κονιάματος κιτρινωπού και λευκού χρώματος, σιδερένια καρφιά, καθώς και τμήματα μαρμάρινων αρχιτεκτονικών μελών. 

Σύμφωνα με τα νέα δεδομένα και τη μελέτη του υλικού, o χώρος διαστάσεων 2,50μ. χ 11μ., πρέπει να αποτελούσε σημείο απόρριψης μεγάλου όγκου κεραμίδων οροφής, ο οποίος διαμορφώθηκε σε δύο φάσεις κατά την πρώιμη βυζαντινή περίοδο, μεταξύ του 6ου και του 9ου αιώνα μ.Χ., όταν ο λόφος είχε μετατραπεί σε χριστιανικό τόπο λατρείας. 
Το σύνολο των θραυσμάτων στέγης συγκεντρώθηκε παράπλευρα και αμέσως δυτικά της κατασκευής σε χώρο αντίστοιχου σχήματος με αυτή, ενώ τοποθετήθηκαν σε σημεία που αντιστοιχούν στην αρχική θέση τους πριν αφαιρεθούν.


Supporter Supporter Supporter Supporter Supporter Supporter Supporter Supporter Supporter
© 2019 - AMYKLAION