Η Javascript πρέπει να είναι ενεργοποιημένη για να συνεχίσετε!

Εκθέσεις Ανασκαφών

Έκθεση 2019

24-12-2019 14:48

Κατά τις εργασίες του 2019 ολοκληρώθηκε η αποκάλυψη του σωζόμενου τμήματος τείχους στη νότια περιοχή του λόφου, μέρος του οποίου εντοπίσθηκε το 2018 αμέσως ανατολικά του λεγόμενου του «νότιου οικοδομήματος», την ανατολική πλευρά του οποίου και τέμνει κάθετα. Στόχος της φετινής ανασκαφικής έρευνας ήταν αφενός η ερμηνεία αυτής της κατασκευής και η συσχέτισή της με τυχόν άλλες μνημειακές δημιουργίες στον ευρύτερο χώρο, και, αφετέρου, η διαλεύκανση της υπόθεσης ότι σε αυτό το σημείο υπήρχε μια ακόμα πρόσβαση στο ιερό.

Βάσει της βιβλιογραφίας ήταν γνωστό ότι το συγκεκριμένο σημείο έχει ήδη ανασκαφεί από τον Ernst Buschor, o οποίος το 1925 αποκάλυψε σε μήκος 10 μέτρων από το δυτικό πέρας του αρχαϊκού περιβόλου προς τα ανατολικά, τοίχο από αργούς λίθους, τον οποίο χρονολόγησε στα βυζαντινά χρόνια εξαιτίας της κατασκευαστικής τεχνικής και του ασβεστοκονιάματος που βρέθηκε κατά τόπους και θεωρήθηκε συνδετικό υλικό [Buschor, ΑΜ 52 (1927), 30-31, εικ. 15]. 

Όπως προκύπτει από την σωζόμενη θεμελίωση η μνημειακή αυτή κατασκευή εδράζεται πάνω στην βαθμιδωτά λαξευμένη επιφάνεια του φυσικού πορώδους βράχου. Αποτελείται από δύο παράλληλες σειρές αδρών ασβεστόλιθων μεγάλου και μεσαίου μεγέθους, ενώ στο ανώτερο επίπεδο, που αποτελεί το εσωτερικό βόρειο όριο του τείχους, ακολουθεί μια ακόμα σειρά αδρών ασβεστόλιθων μεσαίου μεγέθους Τα κενά καλύπτονται από μικρές πέτρες. Το αποκαλυφθέν τμήμα του τείχους σώζεται σε ύψος 1,10μ., έχει συνολικό μήκος 21,00μ. και το πλάτος της θεμελίωσής του κυμαίνεται από 1,30μ. έως 1,80μ. 

Τα πρόσφατα ανασκαφικά δεδομένα από τον χώρο κατά μήκος της νότιας πλευράς του τείχους, μπροστά από τους λίθους της πρόσοψής του, αλλά και από την ανώτερη σωζόμενη επιφάνειά του, επιβεβαιώνουν τα πορίσματα των περσυνών εργασιών. Ότι δηλαδή αυτά τα σημεία καλύπτονταν από ένα στρώμα με σκούρα χώματα και ίχνη καύσεων, που περιείχε μεγάλο αριθμό μικκύλων αγγείων (έχουν καταμετρηθεί περίπου 2000) όπως κανθαρίσκοι, αμφορίσκοι, θυμιατήρια και λάκαινες, ακέραιων και μη αρυβάλλων λακωνικού τύπου, τα οποία σύμφωνα με την τυπολογία τους χρονολογούνται στον 7ο και 6ο αι. π.Χ., οστέινων αντικειμένων, καθώς και συγκέντρωση μεταλλικών ευρημάτων, όπως σφηκωτήρες και πλακίδια. Σποραδικά, συγκεντρώθηκαν και οστά ζώων. Ακριβώς κάτω από αυτό το στρώμα εντοπίστηκε επίχωση από καστανοκίτρινα πηλώδη χώματα. Με την αφαίρεση αυτού του στρώματος αποκαλύφθηκε το φυσικό πορώδες κιτρινωπό έδαφος (κιμηλιά) σε όλη την ανεσκαμμένη περιοχή, ο φυσικός βράχος, δηλαδή, που λαξεύτηκε για να διαμορφωθεί το επίπεδο της θεμελίωσης του τείχους. Από το στρώμα αυτό περισυλλέχθηκε κεραμική, η οποία χρονολογείται από την πρωτοελλαδική έως και την πρώιμη αρχαϊκή περίοδο.

Τα παραπάνω δεδομένα συνηγορούν υπέρ μιας ερμηνείας που περιλαμβάνει τις εξής επεμβάσεις στον ευρύτερο χώρο: Η πρωιμότερη, αρχική παρέμβαση στο φυσικό βράχο πρέπει να έλαβε χώρα κατά την Πρωτοελλαδική εποχή και στο πλαίσιο της λειτουργίας του οικισμού που απλωνόταν από την κορυφή του λόφου στις πλαγιές του. Ακολούθησε, κατά τον πρώιμο 7ο αι. π.Χ., η λάξευση του βράχου για τους σκοπούς της ανέγερσης του πρώτου περιβόλου του ιερού, ο οποίος προς τα ανατολικά συνέχιζε την πορεία του περίπου 5μ. βορειότερα (αυτό το τμήμα έχει ανασκαφεί σε όλο το μήκος του κατά τα έτη 2006-2009). Από τις φετινές εργασίες προκύπτει, λοιπόν, ότι ο υστερογεωμετρικός περίβολος του πρώιμου ιερού διερχόταν σε όλο το μήκος της τη νότια πλαγιά του λόφου! Κατά τη διάρκεια του 6ου αι. π.Χ., όταν δημιουργήθηκε το «νότιο οικοδόμημα» και μαζί με τον Θρόνο κατασκευάστηκε και ο νέος μνημειακός περίβολος, το τμήμα του παλαιού τείχους είχε καταρρεύσει με αποτέλεσμα να λειτουργεί πια ως χώρος τελετουργιών. Το ότι εκείνη την περίοδο σε αυτή την περιοχή υπήρξε μια οργανωμένη δραστηριότητα λατρευτικού χαρακτήρα επιβεβαιώνεται εκτός από τη σύσταση των χωμάτων του σκούρου στρώματος και από το είδος των ευρημάτων και την ποσότητά τους.

Ανάμεσα στα θραύσματα των πήλινων ευρημάτων ξεχωρίζουν ένα τμήμα κεφαλής ειδωλίου γλαύκας που φέρει μελανό γάνωμα και μία κεραμίδα στέγης που φέρει εγχάρακτη επιγραφή σε δύο σειρές, στη δεύτερη σειρά των οποίων διακρίνεται το όνομα ΗΟΡΜΙΠΠΟΣ. Στα χαρακτηριστικά μεταλλικά ευρήματα συγκαταλέγονται σιδερένιοι οβελοί και εργαλεία, μολύβδινα στεφάνια, καθώς και χάλκινες χάνδρες και βλέφαρα. Άλλα αξιοσημείωτα ευρήματα είναι τα οστέινα αντικείμενα, πιο συγκεκριμένα κάποια πλακίδια που φέρουν εγχάρακτη διακόσμηση, και αρκετοί αστράγαλοι.

Τέλος, μπροστά από το ανατολικό τμήμα του τείχους και σε στρώμα αμέσως πάνω από αυτό με τα σκούρα χώματα και τη συσσώρευση μικκύλων αγγείων, περισυλλέχθηκαν τμήματα από πήλινες μήτρες με ίχνη καύσης, κάποιες εκ των οποίων φέρουν και αποτυπώματα χαλκού στο εσωτερικό τους. Αυτό το γεγονός σε συνδυασμό με τα σιδερένια εργαλεία και τα τμήματα σκωρίας και υαλόμαζας, που βρέθηκαν σε αυτό το σημείο και ακριβώς νοτίως τους τείχους, επιτρέπουν την ερμηνεία ότι τα συγκεκριμένα ευρήματα αποτελούν απορρίμματα εργαστηριακής δραστηριότητας δημιουργίας χάλκινων αγαλμάτων εντός του ιερού. Αυτή η παραγωγή πρέπει να σχετίζεται με τις αντίστοιχες εγκαταστάσεις που βρέθηκαν σε κεντρικό σημείο του ιερού, πιο συγκεκριμένα στην κορυφή του λόφου, το 2013. Εδώ, σε ένα χώρο διαστάσεων 9,00μ. Χ 12,00 μ., ανακαλύφθηκαν τέσσερις (4) κοιλότητες στο φυσικό βράχο που έχουν διαφορετικό σχήμα και διαστάσεις η κάθε μια, με διαταραγμένη επίχωση στο εσωτερικό τους και, δυστυχώς, δίχως χαρακτηριστικά ευρήματα (βλ. Vlizos S. 2017, «Das Heiligtum und seine Beigaben: Bronzestatuetten vom Amyklaion», στο H. Frielinghaus – J. Stroszeck (Hrsg.), Kulte und Heiligtümer in Griechenland: Neue Funde und Forschungen, Möhnesee, 71–95).


Supporter Supporter Supporter Supporter Supporter Supporter Supporter Supporter Supporter
© 2019 - AMYKLAION